KULUÇKA VE KULUÇKA TEKNİĞİ

TERMİNLOJİ

KULUÇKA: Kanatlıların soylarını devam ettirmek için gösterdikleri doğal ve fizyolojik özelliğe denir.
KULUÇKA SÜRESİ: Civcivlerin yumurtayı çatlatıp içerisinden canlı bir varlık olarak çıkması için geçen zamana da kuluçka süresi denir.
          Yumurtadan civciv üretmek için baslıca iki yöntem mevcuttur
a)   Ya hayvan altına konur ki “tabii kuluçka”
b)   Ya da kuluçka makinelerine konarak elde edilir ki bunu da “makineli kuluçka” veya “sun-i kuluçka” denir.
KULUÇKA MAKİNESİ: Kuluçkalık yumurtalardan  gerekli ısı, nem, havalandırma ve çevirme düzeni sağlanarak belirli sürede civciv çıkaran makinelere “kuluçka makinesi” denir. Kuluçka makineleri ile yapılan işleme kuluçkacılık,yumurtadan civciv çıkaran yerlere de “kuluçkahane” denir. 


Kanatlı kuluçkacılığı ana olarak iki bölümden oluşur. 
     
 a)Yumurta içindeki embrionun gelişip civciv halini aldığı Kuluçka Gelişim Dönemi 
b)Civcivin gelişimini tamamlayıp çıkış işlemini gerçekleştirdiği Kuluçka Çıkım dönemi’dir.
Gelişim döneminde yumurta çevirme işlemine tabi tutulurken, çıkım döneminde çevirme yapılmaz. Gelişim ve çıkım dönemlerinde sıcaklık, nem ve havalandırma ihtiyaçları da farklılıklar gösterir. Çıkım dönemi türlere göre değişmekle beraber 3-4 gündür. Örnek olarak tavuk kuluçka süresi 21 gündür. Bu 21 günlük toplam kuluçka süresinin 18 günü gelişim dönemi ve son 3 gün çıkım dönemidir.

Kuluçkanın genel özellikleri
1)   kuluçka zamanı iyi seçilmeli
2)   Damızlık yumurtanın iyi vasıfta olması
      3)Kuluçka tavuğun veya makinenin bakımı işinde dikkatli ve ilgili davranılması, gerekli işlerin tam düzeninde yürütülmesi

Kuluçka tekniği ise üç bölümdür. Bunlar;
1)   Kuluçkahane(bina ve özellikleri)
2)   kuluçka makineleri(özellikleri ve çalışma sitemleri)
3)   kuluçkalık yumurta(özellikleri ve muhafazası)
 
A)Kuluçkahane Çeşitleri

A)Devlet ve özel sektöre ait çiftliklerin kendi civciv ihtiyacını karşılamak gayesi ile çalışan kuluçkahaneler (partide 5.000-10.000 yumurtalık ): Bunlar kendi civcivlerini kendileri kullanır.

B) Devlet ve özel sektöre ait büyük kapasiteli kuluçkahaneler (5-6 aylık bir devrede 400-500 bin ): Kendi ihtiyaçlarını kullanırlar. İhtiyaç fazlasını satarlar.  

C) Çok ufak kapasiteli özel sektöre ait kuluçkahaneler (kapasiteleri 5.000 – 20.000 ):Yumurtayı satın alırlar, civcivi çıkarıp satarlar.
      D)Günlük  civciv satan kuluçkahaneler:Bunlar büyük kapasite ile çalişir.  
 
örnek kuluçkahanelerimiz…
not: (madde 5- Kuluçkahanelerin; her türlü hayvan işletmelerine, tüm hayvan kesim ve et işleme yerlerine, pazar yerlerine,yumurta depolarına, et depolarına, yem fabrikalarına, yem ve hayvansal orijinli yem ham maddesi üreten işletmelere, hastalık etkenlerinin bulaşmasına sebep olabilecek benzeri tesislere ve iskan sahalarına uygun uzaklıkta izole bir yerde kurulması şarttır. )
Kuluçkahanelerin kurulması ile ilgili noktalar;

??? Kuluçkahaneler hijyenik yönden tavuk çiftliklerine, tavuk mezbahanelerine, civciv büyütme yerlerine,yumurta depo ve satış yerlerine uzak olmalı

???bölgenin civciv talebi ve nakil  imkanı kolay olmalı

???çevrenin isteğine göre et veya yumurta yönünden civciv çıkarılmalıdır.

???civciv satma rekabeti ve hijyenik çalışma yönünden çevresinde başka kuluçkahane bulunmamalıdır

???kuluçka hanelerin elektrik ve su problemi olmamalıdır.
 
B) Kuluçka binası ve iç yapısı
1) Yumurta dezenfekte odası : Damızlık yumurtalar çiftliklerden veya kümeslerden bir vasıta ile geldikten sonra direkt olarak bu odaya alınıp, dışarıdan gelecek herhangi bir mikroba karşılık kuluçkahaneyi korumak için dezenfeksiyon yapılır
2)Yumurta tasnif , muayene ve temizleme odası: 
3)Yumurta muhafaza ve depo odası: Tasniften geçmiş olan yumurtaların makineye koyuluncaya kadar bekletildiği yerdir. Yumurta muhafaza odasının sıcaklığı depolama süresine bağlı olmak üzere 10-15°C arasında bulunmalıdır. Odanın rutubet oranı ise sıcaklığa bağlı olarak % 74-80 arasında olmalıdır 
4) Kuluçka makinelerinin bulunduğu salon ( İnkibatör odası): Kuluçka makinelerinin gelişim bölümlerinin bulunduğu bu odanın ortalama 22-24° C sıcaklıkta ve % 60-70 nispi nem oranında olması gerekir. Yumurtaların makineye konulup çıkarılmasında kolaylık sağlaması bakımından makinelerin ön kısmında 3-4 m' lik bir alanın olması gerekir. Eğer dolap türü makineler kullanılıyorsa,makinenin tipine bağlı olarak arka yüz ile makine arasında 60-150 cm mesafe bırakılmalıdır. Makineler arasında en az 150 cm uzaklık olmalıdır. Tavan ile makine arasında da gerekli hava akımının sağlanması için en az 100 cm mesafe bulunmalıdır. Oda için gerekli olan havalandırma doğrudan doğruya makinelerin kapasiteleri ile ilgili olup, standart olarak kuluçka makinesine konulmuş bulunan her bir yumurta için civciv çıkışına kadar yaklaşık 7.5 gr oksijene ihtiyaç vardır. Bu yaklaşık 3-3.5 m³ havaya tekabül eder. ???Bu oda güneş ışınlarına maruz kalmamalı, aydınlık olmalı, zemin ve yan duvarlar temizliği kolay malzemeden yapılmalıdır. 
 


5)Lamba muayene odası (Karanlık oda): 
 
Işık olmayan bir oda olmalıdır. 18. gün buraya alınan yumurtalar karanlıkta lamba muayenesine tabi tutulurlar. Tohumlu yumurtalar ayrılır.
6)Yumurta tablalarını yıkama ve temizleme odası:Bu oda kuluçka makineleri tablaları ve parçalarının yıkanmasına müsait şekilde yapılmalıdır. İlaçlama  havuzu da bulunmalıdır. 
7) Civcivlerin tasnif ve aşı odası: Civcivlerin ilk günkü kas ve göz aşıları bu odada yapılır. Satışa arz edilmek üzere burada sayılıp tasnif edilir, kutulanır. Sıcaklığı aynen inkibatör odası gibi olmalıdır. 
 

8)Seksing odası. 
9)İşlem odası. 
10)İşçilerin soyunma odası. 
C)Kuluçka makineleri: 
Büyüklük kapasiteleri her ne olursa olsun kuluçka makinelerinin üç grup altında toplayabiliriz. 
1)   yapılışlarına göre
a)   masa tipi(%65’den fazla randıman vermez)
b)   dolap tipi(5000-20000 arası)
c)   oda tipi(50000 üzeri)
2)   sıcak havanın dolaşım şekillerine göre 
a)   dolap pervaneliler
b)   kanat pervaneliler
3)   çalışma prensiplerine göre
a)   Eter -kapsüllü, gaz elektrot tüplü veya cıva tüp regülatörlüler
b)   Kontak termometreli (set kontrol sistem) ile çalışanlar
              
Kuluçka süresinin gerek gelişim ve gerek çıkış bölümünde uygulanması gerekli dört temel prensibi vardır. Bu temel prensipler: 
1- Isı : Makinenin ısıtılma sistemi ne olursa olsun değişmeyen ve uyulması gereken tek esas, ortalama ısının düzenli olarak yumurtadaki embriyoya iletilmesidir. İletilecek ortalama ısı 37.8ºC (99.7-100 F) dir. Normalin üstündeki yüksek ısı 42ºC,  normalin altındaki ısı 35ºC olarak kabul edilir.
2- Nem : Makinelerde yumurta bünyesindeki suyun buharlaşmasına  meydan vermemek için makine içindeki ısınmış kuru havanın su ile nemini yükseltip homojen halde dağılmasını sağlamak gerekir.  Gelişim bölümünde nemin 82-85 F olması istenir bu % 50-55 bağıl neme tekabül eder. Çıkış devresinde nem 92-95 F olup % 75-80 bağıl neme tekabül eder
3- Havalandırma : Kuluçka makinelerinin havalandırılması, embriyonun gelişmesine lüzumlu havadaki oksijen ile beraber, embriyonun solunumu sonucu oluşan karbondioksitin zararlı duruma gelmemesi için gereklidir. Solunum bir gaz değişimidir, yumurta kabuğundaki gözenekler ile bu gaz değişimini yumurtadaki hava boşluğu ve Allantois yapar. Havalandırmada güvence sınırı 1000 kısım havada 3 kısım karbondioksittir
4- Çevrilme :
? Kuluçka makinelerinin havalandırılması, embriyonun gelişmesine lüzumlu havadaki oksijen ile beraber, embriyonun solunumu sonucu oluşan karbondioksitin zararlı duruma gelmemesi için gereklidir. Solunum bir gaz değişimidir, yumurta kabuğundaki gözenekler ile bu gaz değişimini yumurtadaki hava boşluğu ve Allantois yapar. Havalandırmada güvence sınırı 1000 kısım havada 3 kısım karbondioksittir
? Döllü yumurtaların yaklaşık %25’ inde kuluçkaya konulduklarında Ruşeym ekseni yanlış durumda bulunmaktadır. Bu hatalar çevrilme ile düzeltilir. 
? Yumurtada oluşan civciv, kuluçkanın 12–13’üncü gününe kadar yumurtanın büyük çapına dik olarak bulunur. Bundan sonraki gelişmede büyük çapına paralel bir doğrultu alır, kafası hava boşluğu tarafına döner. Aksi halde ölümüne neden olur. Bu olay çevrilme ile sağlanır
kuluçkaya girecek yumurta özellikleri
??Hangi ırktan tavuğa ait ise, o ırkın renk ve şeklini taşıyan yumurtalar olmalıdır. 
?? Döllü yumurtalar olmalıdır. 
?? Hastalıksız sürüden alınmaladır. 
??Küçük olmamalı, 55-65 gram arasında bulunmalıdır. 
??Biçimi bozuk olmamalıdır. 
?? Parlak olmalıdır. Kabuğu ince veya kalın, çatlak, pürüzlü olmamalıdır. Yıkanmış yumurta kuluçkada kullanılmaz. 
??İkinci verim yılındaki tavuk yumurtası istenmez. Genç tavukların ilk 40 günlük yumurtalarıda kullanılmaz. 
??Taze olmalıdır, 7 günlüğü aşmamalıdır. 
?? Hava boşluğu küt uçta olmalı, içinde lekesi bulunmamalıdır. 
??Yumurtalar viyollere küt uçları yukarı gelecek şekilde konmuş olmalıdır

makinelerin dezenfeksyonu
??? Kuluçkacılıkta en iyi dezenfekte tarzı fümigasyondur. Fümigasyon usulünde gaz haline gelmiş olan mikrop öldürücü aktif maddeler en kıyı ve köşelere kadar girerek beklenilen yararı tam anlamı ile sağlar. 

                 

???Kuluçka Makinelerinde Civciv Nispetini Azaltan Sebepler 
Randıman: Makineye konan her 100 yumurtadan çıkan civciv adedine randıman denir.
1-Yumurtaya ait iç sebepler :
2-Kuluçka makinelerine ait dış sebepler :
a) Civcivler kabuğu delmeden ölürlerse :
     1.Vantilasyon azlığı, 
     2.Isı derecesinin yanlış ayarlanması, 
     3.Çevirmenin tam yapılmaması, 
   4.Termostat veya ısıtıcıların bozulması. 
b)Civcivler kabuğu deldikten sonra ölürse:
     1.Kuluçka dönemi nem azlığı, 
     2.Kuluçka dönemi ısı azlığı, 
     3.Kısa zamanda ısının çok yükselmesi
c)Civcivler kabuğa yapışıp kalmışsa:
    ??.Rutubetin azlığı. 
d) •İri yumuşak vücutlu civciv çıkması ve çıkmanın gecikmesi 
       1.Isı derecesinin düşük olması, 
      2.Havalandırmanın azlığı. 
e) Pelte gibi ölü civcivler, göbek iltihaplanması 
     ??Dezenfekte ve fumigasyonun yetersiz olması
f) Civcivlerin erken çıkma ve intizamsız çıkması:
    ?? Isının çok yüksek olması 
g) Topallayan ve çapraz gagalı civcivler:
     1.Kalıtsal, 
     2.Yemde zehirli maddenin bulunması en önemli sebeplerdir

Civcivlerin Kuluçka Makinesinden Çıkarılması 

Civcivleri çıkarmak için 21 günün dolması beklenmeli ve % 80- 90 nispetinde kurumuş, canlı ve sıhhatli görünüme sahip olmalıdır. Civcivler makinede kuruduktan sonra fazla bekletilirse esas ağırlıklarını kaybederler. Daha fazla kalırlarsa  da birbirlerini ezerek ölürler. Makineden alınan civcivler bir müddet (4 – 6 saat) bekletilip gidecekleri yere sevk edilirler

 

???Tasnif ve Aşılama 
Civcivlerin hepsi çıkıp tüyleri kuruyunca tasnif odasına alınır, sağlam olanlar nakil kutularına konur, aşılanır, sevke hazır edilirler. 
???Cinsiyet Ayrımı
1- Tüy rengine göre. 
2- Ayak rengine göre. 
3- Kanat tüylerine göre. 
4- Doğal ayrım (El ve göz yardımıyla, günlük civcivlerde gerisine bakarak). 
???Not: erkek ivciv istenmez 24 saat içine ayrılmalıdır…
Dağıtım 
Civciv nakli önemli ve zor bir iştir. Büyük dikkat ister. Sıkışıklık, sarsıntı, havasızlık, sıcak ve soğuk ölümlere yol açar. Taşımada özel mukavva kutular kullanılır. Bunların havalandırma delikleri vardır. Kutu içi ısı 320C olmalıdır. Bunlar yalnızca bir defa kullanılmalıdır. İçine altlık olarak odun talaşı konur. Civcivleri taşıma sırasında yem ve su verilmez. 72 saat açlığa dayanabilirler

http://www.gencveteriner.com/kulucka-ve-kulucka-teknigi-t2396.0.html

Yorumlar

Popüler Yayınlar